Haka, Maorysi, Kraków.

Trafiłem na taki film...

Tak towarzysze z nowozelandzkiej piechoty powitali po raz ostatni swych poległych w Afganistanie kamratów. Troje żołnierzy, starszy szeregowy Jacinda Baker (26 lat, sanitariuszka), szeregowy Richard Harris (21 lat)  i kapral Luke Tamatea (31 lat) na swej ostatniej drodze uczczeni zostali maoryskim tańcem wojennym haka. Za każdym razem kiedy to oglądam ściska mnie za gardło, a myśli ulatują ku nowozelandzkim żołnierzom spoczywającym w polskiej ziemi. W tym Maorysom z 28. batalionu. 

To napisałem kiedyś o jednym z nich

Starszy szeregowy Wanoa był Maorysem. Ten lud polinezyjskiego pochodzenia zamieszkiwał Nową Zelandię nim przybyli tam Europejczycy. Do dziś znani są z swej waleczności, o której mogli się przekonać Pakeha (tam Maorysi nazywają "nie swoich")w XIX wieku tocząc z nimi wojny. Nowozelandzka drużyna rugby przed każdym meczem, wzbudza w przeciwnikach strach maoryskim tańcem wojennym "haka". Gdy wybuchła II Wojna Światowa cześć przywódców maoryskich uznała,  iż zaangażowanie ich ludu (oficjalnie uznawanego za podanych Korony Brytyjskiej od 1840 roku, jednak przez lata narosło wiele problemów, zwłaszcza w kwestii własności ziemi, które przerodziły się nawet w wojny) w walkę poprawi ich pozycję w Nowej Zelandii. Jeden z nich powiedział nawet: " Jesteśmy jednym domem. Jeśli nasi bracia Pakeha upadną, my upadniemy wraz z nimi. Czy będziemy mogli trzymać podniesione wysoko głowy, kiedy zakończą się zmagania i zapytają nas: gdzie byliście kiedy Nowa Zelandia toczyła wojnę?" Stad narodził się pomysł stworzenia maoryskiego batalionu, na który przystał rząd i w którego szeregi zgłaszali się maoryscy ochotnicy. 

Wśród nich Renata Matengaroa Wanoa, w cywilu kierowca ciężarówki. 

Batalion swój chrzest bojowy przeszedł w Grecji i na Krecie. Najbardziej zażarte walki Maorysi toczyli właśnie na Krecie, gdzie między innymi  wiedli atak na bagnety na "42 ulicy", drodze nieopodal  Zatoki Sauda. W walce wręcz zabili ponoć 80 Niemców. Ewakuowali sie z Krety do Egiptu.

Wśród ewakuowanych nie było starszego szeregowca Wanoa (choć jest to tyko moje przypuszczenie, oparte na liczbach, w Grecji i na Krecie batalion poniósł największe w w czasie wojny straty w jeńcach, Wanoa mógł zostać wzięty później do niewoli na przykład w Afryce Północnej). Był pośród 161 wziętych do niewoli. 84 Maorysów zginęło. 

Renata Matengaroa Wanoa zmarł 23 kwietnia 1944 roku w Stalagu 344. Miał wtedy 26 lat. Prócz niego na krakowskim cmentarzu spoczywa jeszcze dwóch Maorysów.